BLOK KULTUROWY
PISA I PISTOIA CASA SICURA

Casa Siura w Pistoi – edukacja i bezpieczeństwo

Casa Siura jawi się jako unikatowa inicjatywa na mapie Włoch, stanowiąc jedyny tego rodzaju ośrodek edukacyjny dedykowany wycieczkom szkolnym. To wyjątkowe miejsce, gdzie strażacy osobiście wcielają się w rolę przewodników, przeprowadzając młodych odwiedzających przez realistycznie zaaranżowane sceny potencjalnych zagrożeń, jakie mogą wystąpić w gospodarstwach domowych. Dzięki temu interaktywnemu podejściu, dzieci i młodzież mają możliwość naocznie zapoznać się z ryzykiem pożarów oraz innych niebezpieczeństw czyhających w pozornie bezpiecznym otoczeniu ich własnych domów. Co istotne, wstęp dla zorganizowanych grup szkolnych jest całkowicie bezpłatny, co czyni tę cenną lekcję bezpieczeństwa dostępną dla wszystkich placówek edukacyjnych. Funkcjonowanie tego edukacyjnego budynku jest możliwe dzięki wsparciu sponsorów pozarządowych, co świadczy o szerokim zrozumieniu i zaangażowaniu społecznym w podnoszenie świadomości na temat bezpieczeństwa wśród najmłodszych. Podczas naszego zwiedzania Casa Siura, z dużą starannością i dbałością o szczegóły, zwrócono naszą uwagę na liczne, często niedostrzegane w codziennym życiu, niebezpieczne elementy rozmieszczone w poszczególnych pomieszczeniach domu.

W kuchni i salonie szczególną uwagę zwrócono na pozornie niewinne sytuacje: pozostawiona bez nadzoru na rozgrzanym blacie patelnia stanowiła realne zagrożenie pożarowe, podobnie jak środki czystości przechowywane zbyt blisko źródeł ciepła. Niedopałki papierosów oraz włączone i pozostawione bez opieki żelazko dopełniały obrazu potencjalnych przyczyn nieszczęścia.

Na balkonie, pomimo świeżego powietrza, również kryły się niebezpieczeństwa. Niska barierka mogła stanowić zagrożenie, zwłaszcza dla dzieci, a niezabezpieczona skrzynka z nieznaną zawartością budziła niepokój. Dodatkowo, umieszczenie gaśnicy w miejscu narażonym na wysokie temperatury mogło negatywnie wpłynąć na jej sprawność w razie potrzeby.

Pokój dziecięcy, raj zabaw, okazał się zaskakującym źródłem wielu zagrożeń. Plątanina kabli elektrycznych stwarzała ryzyko potknięcia i uszkodzenia instalacji, przenośna farelka skierowana w dół groziła przegrzaniem i pożarem, laptop pozostawiony na miękkiej powierzchni łóżka mógł doprowadzić do zablokowania wentylacji i przegrzania, a stare, niesprawne kontakty stanowiły potencjalne ryzyko porażenia prądem.

W łazience, miejscu codziennej higieny, ostrzeżono nas przed pozostawianiem leków w zasięgu rąk, zwłaszcza dzieci. Włączona golarka i suszarka w pobliżu wody, a także dogrzewająca pomieszczenie farelka, stanowiły poważne ryzyko porażenia elektrycznego.

Sypialnia rodziców, oaza spokoju, również skrywała potencjalne niebezpieczeństwa. Przykryta lampka nocna mogła ulec przegrzaniu i zapalić pościel, a niedopałki papierosów pozostawione na łóżku stwarzały oczywiste ryzyko pożaru.

W ogrodzie, miejscu relaksu na świeżym powietrzu, zwrócono uwagę na pozostawiony grill z resztkami substancji łatwopalnych, które mogłyby się ponownie zapalić. Nieprawidłowo zabezpieczona butla z gazem stanowiła natomiast poważne zagrożenie wybuchem.

Przejście przez te realistycznie zaaranżowane pomieszczenia w Casa Siura uświadomiło nam, jak wiele pozornie niewinnych przedmiotów i sytuacji w naszych domach może stanowić realne zagrożenie, podkreślając wagę świadomości i odpowiedzialności w zakresie bezpieczeństwa.

 

Znaczenie inicjatyw takich jak Casa Sicura jest nieocenione w podnoszeniu świadomości na temat bezpieczeństwa domowego, zwłaszcza wśród najmłodszych. Poprzez interaktywne i realistyczne prezentacje potencjalnych zagrożeń, Casa Sicura skutecznie edukuje dzieci i młodzież, wykraczając poza tradycyjne metody nauczania. Pozwala im naocznie zrozumieć, jak wiele pozornie niewinnych sytuacji i przedmiotów w domu może stanowić realne ryzyko pożaru, porażenia prądem czy innych niebezpiecznych zdarzeń. Takie inicjatywy mają kluczowe znaczenie w kształtowaniu odpowiedzialnych postaw i budowaniu kultury bezpieczeństwa od najmłodszych lat. Bezpłatny dostęp dla szkół sprawia, że ta cenna lekcja jest dostępna dla szerokiego grona uczniów, niezależnie od ich statusu społeczno-ekonomicznego. Zaangażowanie strażaków jako przewodników dodaje wiarygodności przekazywanym informacjom i buduje zaufanie. Casa Sicura stanowi unikalny model edukacji prewencyjnej, który może być inspiracją dla innych regionów i krajów. Inwestycja w tego typu inicjatywy to inwestycja w przyszłość, w której świadome i odpowiedzialne społeczeństwo będzie potrafiło minimalizować ryzyko wypadków i reagować w sposób bezpieczny w sytuacjach zagrożenia. Dzięki takim centrom edukacyjnym, wiedza o bezpieczeństwie staje się praktyczna i łatwo przyswajalna, co ma bezpośredni wpływ na zmniejszenie liczby wypadków w gospodarstwach domowych.

Po pouczającej wizycie w Casa Siura, która unaoczniła wszystkim potencjalne zagrożenia w domowym otoczeniu, uczestnicy Projektu zostali zaproszeni do siedziby burmistrza Pistoi, gdzie doszło do spotkania z Burmistrzem tego wyjatkowego miasteczka  – Alessandro Tomasi. Burmistrz z entuzjazmem opowiedział o swojej codziennej pracy na rzecz miasta i jego mieszkańców, dzieląc się wyzwaniami i satysfakcjami płynącymi z pełnionego urzędu. Szczególną uwagę poświęcił współpracy z lokalną strażą pożarną, podkreślając jej nieocenioną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa i reagowaniu na wszelkie sytuacje kryzysowe. Z uznaniem mówił o profesjonalizmie, poświęceniu i odwadze pistoiańskich strażaków, którzy stanowią filar bezpieczeństwa społeczności lokalnej. Burmistrz Tomasi z pasją przybliżył również bogatą i fascynującą historię Pistoi, miasta o głębokich korzeniach sięgających czasów starożytnych. Opowiedział o jego znaczeniu w średniowieczu jako wolnej komuny, o rywalizacji z potężną Florencją oraz o dziedzictwie artystycznym i architektonicznym, które do dziś zdobią ulice i place miasta. W swojej narracji nie pominął także współczesnej roli strażaków w życiu Pistoi. Podkreślił, że ich działania wykraczają daleko poza gaszenie pożarów, obejmując szerokie spektrum interwencji, od wypadków drogowych i akcji ratowniczych po pomoc w sytuacjach kryzysowych i wsparcie lokalnej społeczności. Burmistrz z dumą mówił o ich zaangażowaniu i gotowości do niesienia pomocy w każdej sytuacji, co czyni ich niezastąpionym elementem tejże wspólnoty. Spotkanie to stanowiło cenną okazję do lepszego zrozumienia funkcjonowania miasta oraz kluczowej roli, jaką odgrywają w nim strażacy.

PISTOIA

Zwiedzanie malowniczej Pistoi we Włoszech to podróż w czasie i przestrzeni, odkrywająca uroki autentycznej toskańskiej atmosfery, często pomijanej przez zgiełk turystycznych szlaków. Położona niedaleko Florencji i Lukki, Pistoia zachwyca swoim spokojem i bogactwem historycznym, które emanuje z każdego kamienia jej brukowanych uliczek i monumentalnych placów.

Serce miasta bije na Piazza del Duomo, jednym z najpiękniejszych placów Toskanii, stanowiącym prawdziwe nagromadzenie architektonicznych arcydzieł. Wznosi się tu imponująca romańsko-gotycka Katedra św. Zenona (Cattedrale di San Zeno), z jej charakterystyczną pasiastą fasadą i cennym srebrnym ołtarzem św. Jakuba wewnątrz. Naprzeciwko katedry dumnie prezentuje się ośmioboczne Baptysterium San Giovanni in Corte, arcydzieło włoskiego gotyku, zdobione marmurowymi panelami w biało-zielone pasy, harmonizujące z kolorystyką katedry. W sąsiedztwie wznosi się Palazzo Pretorio, dawna siedziba władz miejskich, z jego eleganckimi oknami i herbami, świadczący o bogatej historii miasta jako wolnej komuny w średniowieczu.

Spacerując wąskimi uliczkami Pistoi, można odkryć wiele urokliwych zakątków, takich jak Piazza della Sala, tętniący życiem plac z renesansową studnią i otoczony tradycyjnymi trattoriami i sklepikami. Warto również odwiedzić romański kościół Sant’Andrea, skrywający ambonę dłuta Giovanniego Pisano, arcydzieło gotyckiej rzeźby.

Odwiedzając Pistoię, nie można pominąć Ospedale del Ceppo – miejsca, które łączy w sobie historię, sztukę i pamięć o niesieniu pomocy potrzebującym przez wieki. To więcej niż tylko dawny szpital; to żywe świadectwo humanizmu i dziedzictwa kulturowego miasta. Opowieść o dawnym szpitalu w Pistoi nieodłącznie wiąże się z jednym z najbardziej charakterystycznych i fascynujących zabytków tego toskańskiego miasta – Ospedale del Ceppo. Ten dawny szpital, dosłownie oznaczający „Szpital Pnia”, jest nie tylko świadkiem wieków historii i opieki zdrowotnej, ale także arcydziełem renesansowej architektury i sztuki. Założony według tradycji w 1277 roku przez kompanię Santa Maria lub „Ceppo dei poveri” („Skrzynia ofiar dla ubogich”), Ospedale del Ceppo pełnił funkcję głównego szpitala miejskiego aż do 2013 roku, kiedy to zastąpił go nowoczesny Ospedale San Jacopo. Jego nazwa owiana jest legendą o cudownie zakwitłym pniu w zimie, który miał wskazać pobożnemu małżeństwu Antimo i Bendinelli miejsce założenia szpitala na polecenie objawienia Matki Boskiej. Alternatywnie, uważa się, że nazwa pochodzi od wydrążonego pnia kasztanowca używanego do zbierania ofiar, podobnie jak w innych toskańskich instytucjach charytatywnych. Już w XIV wieku rozpoczęto prace nad rozbudową szpitala, wznosząc nowe krużganki, oratorium i dormitorium dla kobiet. W 1784 roku, za panowania Wielkiego Księcia Leopolda II, szpital Ceppo został połączony z innym pistoiańskim szpitalem, San Gregorio, tworząc „Spedali Riuniti di Pistoia” (Zjednoczone Szpitale Pistoi). Jednak to renesansowa fasada Ospedale del Ceppo przyciąga największą uwagę i czyni go jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Pistoi. Wspaniały fryz z polichromowanej terakoty, biegnący wzdłuż fasady, jest uważany za jedno z najważniejszych arcydzieł toskańskiego renesansu. Został zamówiony przez Leonarda Buonafede, dyrektora szpitala Ceppo i florenckiego szpitala Santa Maria Nuova. Prace nad fryzem trwały od lat dwudziestych do lat sześćdziesiątych XVI wieku i były realizowane przez warsztat Santi Buglioniego oraz Giovanniego della Robbia. Przedstawia on „Siedem uczynków miłosierdzia” oraz sceny Zwiastowania, Wniebowzięcia i Nawiedzenia, a także herby Medyceuszy. Kolorowe i dynamiczne sceny, pełne detali i ekspresji, miały nie tylko zdobić budynek, ale także przypominać o jego misji charytatywnej. Warto również wspomnieć o działającej przy szpitalu od XVII wieku szkole chirurgicznej, która cieszyła się znaczącą renomą. To tutaj opracowano udoskonalony instrument chirurgiczny zwany „pistorienses gladii” – czyli po prostu skalpel. W murach szpitala kształcili się znani lekarze i anatomowie, w tym Filippo Pacini i Filippo Civinini. Zachowało się także niewielkie XVIII-wieczne Teatr Anatomiczny (Anfiteatro Anatomico), świadectwo tej dawnej szkoły medycznej, które obecnie można zwiedzać w ramach Museo dell`Ospedale del Ceppo. Dziś, dawny szpital Ospedale del Ceppo pełni funkcję muzeum, prezentując nie tylko swoją bogatą historię i architekturę, ale także kolekcję dawnych narzędzi chirurgicznych oraz pamiątek związanych z jego działalnością. Zwiedzający mogą odkrywać dawne sale szpitalne, podziwiać renesansowy fryz z bliska i zagłębić się w fascynującą historię opieki zdrowotnej w Pistoi. Część pomieszczeń dawnego szpitala zajmuje również Accademia Medica Pistoiese, kontynuując tradycje medyczne tego miejsca.

Jedną z unikalnych atrakcji Pistoi są jej podziemne tunele, Pistoia Sotterranea, oferujące fascynującą podróż w głąb historii miasta, odkrywając zapomniane ścieżki i konstrukcje z minionych wieków. Zwiedzanie tych podziemi pozwala spojrzeć na Pistoię z zupełnie innej perspektywy i zrozumieć jej złożoną przeszłość.

Pistoia to także miasto zieleni, z licznymi parkami i ogrodami, oferującymi wytchnienie od miejskiego zgiełku. Warto również wspomnieć o tradycyjnym rzemiośle ceramicznym, z którego wyroby zdobią wiele lokalnych budynków.

Odwiedzając Pistoię, można poczuć autentyczny rytm toskańskiego życia, delektować się lokalną kuchnią, odkrywać ukryte skarby architektury i sztuki, a przede wszystkim – zanurzyć się w atmosferze miasta, które zachowało swój niepowtarzalny charakter i urok, z dala od masowej turystyki. To idealne miejsce dla tych, którzy pragną doświadczyć prawdziwej Toskanii, odkrywając jej mniej znane, ale równie fascynujące oblicze.

PISA

Zwiedzanie Piazza dei Miracoli w Pizie to niezapomniane doświadczenie, stanowiące podróż przez historię, sztukę i architekturę. Plac Cudów, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, to prawdziwa perła Toskanii, skupiająca w sobie cztery monumentalne budowle, które zapierają dech w piersiach.

Krzywa Wieża (Torre Pendente), dzwonnica katedry, której charakterystyczne nachylenie przyciąga miliony turystów z całego świata. Możliwość wejścia na szczyt wieży, pokonując spiralne schody, to niezapomniane przeżycie i okazja do podziwiania panoramy Pizy.

Tuż obok wznosi się imponująca Katedra (Duomo), arcydzieło architektury romańskiej, z jej bogato zdobioną fasadą i wnętrzem pełnym cennych dzieł sztuki. Warto zwrócić uwagę na ambonę dłuta Giovanniego Pisano oraz mozaiki w absydzie.

Naprzeciwko katedry znajduje się Baptysterium (Battistero), największe baptysterium we Włoszech, słynące z niezwykłej akustyki. Jego wnętrze zdobią rzeźby i marmurowe kolumny, a w centrum znajduje się fontanna chrzcielna.

Ostatnim elementem kompleksu jest Camposanto Monumentale, monumentalny cmentarz, otoczony marmurowymi arkadami. W jego wnętrzu można podziwiać freski z XIV i XV wieku, w tym słynny „Triumf Śmierci”.

Piazza dei Miracoli to nie tylko zbiór imponujących zabytków, ale także miejsce o wyjątkowej atmosferze. Spacerując po placu, można poczuć ducha historii i podziwiać geniusz średniowiecznych artystów i architektów. 

Blok kulturowy obejmujący zwiedzanie Pizy i Pistoi dla strażaków miał znaczenie wielowymiarowe. Wykraczał poza zwykłą turystykę, oferując wgląd w historię i dziedzictwo regionu, co zdecydowanie wzmocniło poczucie wspólnoty i tożsamości (szczególnie w kontekście międzynarodowym). Poznanie lokalnej kultury i historii przyczyniło się  również  do lepszego zrozumienia społeczności, z którą strażacy spółpracują podczas realizacji Projektu.  Obcowanie z pięknem architektury i sztuki pozostawiło pozytywny wpływ na samopoczuciu wszystkich uczestników i wskazało jedną ze ścieżek redukcji stresu, co przecież jest tak istotne w wymagającym zawodzie strażaka.